“Oğuz” kelimesinin etimolojisi hakkında birçok çalışma yapılmıştır.Buna bağlı olarak birçok farklı görüş vardır.Genel olarak kabul edilen görüş, Oğuz’un “okların birliği” , “kabile” anlamına geldiği görüşüdür.”Og/ög” köküne “-uz” çokluk eki getirilerek oluşturulmuştur.
Kitabelerde Oğuz federasyonlarının sayısı 26 olarak verilirken 10. asırdan kalma bazı metinlerde Oğuz Han ve onun 24 komutanından bahsedilmektedir.Yani Oğuzlar 24 boya mensuptur.24 boydan oluşan Oğuzlar, Bozoklar (Dış Oğuz) ve Üçoklar (İç Oğuz) olarak iki kısma ayrılmaktadırlar.
Kâşgarlı Mahmud’un kaleme aldığı Divânu Lügati’t-Türk eserinde 22 Oğuz boyu zikredilmektedir.
Reşîdüddin’e göre ise Oğuzlar Üçok ve Bozok olarak ikiye ayrılmaktadır.Bozoklar sağ yanı, Üçoklar ise sol yanı oluşturmaktadır.
Ebülgazi Bahadır Han’ın kaleme aldığı Şecere-i Terâkime’de rivayete göre Gün Han 12 çadır kurulmasını emretmiştir.Bu çadırlarda Oğuz Han’ın nikahlı eşlerinden olan torunları oturmaktaydılar.Nikahsız eşlerinden olan torunlarının oluşturduğu 24 boy ise onlar kadar itibar sahibi değildir.Nikahlı eşlerinden doğan torunlarının düzenlediği ziyafetlerde atlara bakıp otağı korumaktadırlar.
Buradan anlıyoruz ki Oğuz federasyonuna çeşitli boylar girip çıkmış son halini ise 11-12. yüzyıllarda almıştır.
Oğuzlar ile alakalı edindiğimiz bilgileri Kâşgarlı Mahmud’un kaleme aldığı Divânu Lügati’t-Türk eserinden ve Reşîdüddin’in kaleme aldığı Câmiu’t-Tevârîh eserinden almaktayız.Bu eserler diğer kaynaklara kaynaklık etmişlerdir.
EBÜLGAZİ BAHADIR HAN’A GÖRE OĞUZ BOYLARI:
| BOY’UN BABASI | BOY’UN ADI | OĞUZ OLAN BAĞLI BOYLAR (Eti Doğrayan) | OĞUZ OLMAYAN BAĞLI BOYLAR (Atı Tutanlar) |
| I. KÜN HAN | 1. KAYI | BAYAT | SORKI |
| I. KÜN HAN | 2. ALKA-EVLİ | KARA-EVLİ | LALA |
| II. AY HAN | 3.YAZIR | YIPAR | |
| II. AY HAN | 4.DOĞURĞA | DÖĞER | MURDAŞAY |
| III. YULDUZ HAN | 5.AVŞAR | KIZIK | TURUMÇI (TORUMÇI) |
| III. YULDUZ HAN | 6.BEG-DİLİ | KARÇIN | KARAÇIK |
| IV. KÖK HAN | 7.BAYINDIR | BECENE | KAZĞURT (KAZIĞURT) |
| IV. KÖK HAN | 8.CAVULDUR | CEBNİ | KANGLI |
| V. TAĞ HAN | 9.SALUR | EYMÜR | KALAÇ |
| V. TAĞ HAN | 10.ALA-YUNTLI | ÜREĞİR | TEKE (TEKEN) |
| VI. TENGİZ HAN | 11.İĞDİR | BÜGDÜZ | KARLIK |
| VI. TENGİZ HAN | 12.YIVA | KINIK | KIPÇAK |
İçindekiler
Oğuz Boyları
1.Kayı Boyu
Kâşgarlı Mahmud boyun ismini “Kayığ” Reşîdüddin ise “Kayı” olarak yazmaktadır.Reşîdüddin anlamını “sağlam” olarak vermiştir.Reşîdüddin’in listesinde en başta yer alan Kayıların, en önemli, en eski ve en köklü boylarından biri olduğunu görmekteyiz.
Geleneğe göre Osmanlılar da bu boya mensuptur.Bunu ilk söyleyen müellif Yazıcıoğlu Ali’dir.Reşîdüddin eserinde Oğuz Yabgulular’ın soyunu da Kayı boyuna bağlamıştır.
Anadolu’da birçok yer adı bu boyun ismini taşımaktadır.Yani Kayılar, Anadolu’nun fethinde ve iskanında önemli rol oynamıştır.XVI. yüzyılda Anadolu’da 94 Kayı yer adı bulunurken İçişleri Bakanlığı’nın Türkiye’de Meskun Yerler Kılavuzu kitabında 25 Kayı yer adı bulunmaktadır.
2.Bayat (Bayad) Boyu
Kâşgarlı Mahmud’un listesinde dokuzuncu sırada yer almıştır. Reşîdüddin ise Bozoklar’ın içerisinde saymış ve boyun adının “devletli ve nimeti bol” anlamına geldiğini ifade etmiştir.Dulkadıroğlu Beyliği’ni kuranlar büyük ihtimalle Bayatlar’dır.
Selçuklular devrinde fetih ve göç hareketlerine katılmamış Moğol istilası sebebiyle Anadolu’ya göç etmişlerdir.Fakat istila Anadolu’da da yayılınca Kuzey Suriye’ye geçmişlerdir.Beğdilli ve Avşar boylarıyla Bozok kolunu meydana getirmişlerdir.
Tarihimizde manevî şahsiyetler yetiştirmiş bir boydur.Dede Korkut ve Fuzûli bu boydandır.
3.Alkaevli Boyu
Kâşgarlı Mahmud bu boyu Alka Bölük olarak verilmektedir.Listeleri Reşîdüddin’e dayanan Yazıcıoğlu ve Ebülgazi de Alkaevli olarak geçmektedir.
“Alka” sözünün manası anlaşılamamıştır.”Ala-Evli” anlamına gelme ihtimali vardır.Böyle “Kara-Evli” ile zıt anlam oluşturabilir.
Halkalı köy adlarının çoğunun Alkaevli ile ilgili olduğu düşünülebilir.
4.Karaevli Boyu
Kâşgarlı Mahmud “Kara Bölük”, Reşîdüddin ise “Karaivli” olarak vermiştir.Ayrıca Reşîdüddin’in listesinde Kayı ve Bayat boylarının kardeşi olarak verilmiştir.Vekâyinamelerde ve diğer eserlerde adı geçmemektedir.
XVI. yüzyılda Kara Evlü şeklinde sayısı sekizi geçmeyen yer adına bulunmaktadır.Türkiye’de Meskûn Yerler Kılavuzu’nda ise 10 Karaevli isimli köy bulunmaktadır.
5.Yazır Boyu
Kâşgarlı Mahmud “Yazgır” şeklinde kaydetmiştir.Reşîdüddin “Yazır” biçiminde kaydetmiş ve anlamının “çok ülkenin sahibi” olduğunu ifade etmiştir.Oğuz hükümdarlarını çıkaran beş boydan biri olarak sayılmaktadır.
XII. yüzyıldan XVII. yüzyıla kadar Horasan’da yaşamışlardır.Anadolu’nun fethinde ve iskânında da önemli rol oynamışlardır.XVI. yüzyılda 24 tane Yazır isimli köy bulunmaktadır.
6.Döğer Boyu
Kâşgarlı Mahmud “Töker” olarak Reşîdüddin ise “Döğer” olarak yazmıştır.Anlamının “toplanmak için” anlamına geldiğini kaydetmiştir.Reşîdüddin’den alınan bilgiler ışığında boyun, İslamiyet’ten önceki tarihlerde önemli bir boy olduğunu söyleyebiliriz.Selçuklu fethinde büyük rol oynamışlardır.
Artuklu Hanedanı’nın bu boydan olduğu söylenmektedir.
Tahrir defterlerinde bu boy ile alakalı 19 yer adı bulunmaktadır.
7.Dodurga Boyu
Kâşgarlı Mahmud “Toturka”, Reşîdüddin ise “Dodurga” olarak kaydetmektedir ve anlamını “ülke almak ve yönetmek” olarak vermektedir.
Destanî eserlerde ve vekâyinamelerde ismi geçmemektedir.İran’da yazılmış bir risalede Türkmen çölünde yaşadıkları ve dayanıklı,hızlı koşan cins atlar yetiştirdikleri söylenmektedir.
XVI. yüzyılda tahrir defterlerinde 24 yer adı görülmektedir.Bu adların bir kaza ve altı köy toplam yedisi Bolu’da bulunmaktadır.
8.Çarıklı (Yaparlu) Boyu
Kâşgarlı Mahmud’un listesinde adı geçmemektedir. Reşîdüddin ise “Yaparlı” şeklinde vermiştir.İsmin anlamı bilinmemektedir.
Tahrir defterlerinde bu boyla alakalı yer adı görülmemektedir.Bugün Anadolu’da “Çarıklı” isimli 5 köy bulunmaktadır.
9.Avşar (Afşar) Boyu
Kâşgarlı Mahmud’un listesinde “Afşar” Reşîdüddin’in listesinde “Avşar” olarak geçmektedir.Reşîdüddin, anlamını “çevik ve vahşi hayvan avına hevesli” olarak açıklamıştır.Onlara en yakın Kızık,Begdilli ve Karkın boyları olduğunu ifade etmiştir.
İslamiyet’ten önceki devirlerde hükümdar çıkarmış beş boydan biri olarak bahsedilmektedir.XI. yüzyıldan itibaren önemli roller oynamış bir boydur.Yazıcıoğlu’na göre Karamanoğulları bu boya mensuptur.Tarihimizde sürekli rol oynamış büyük bir boydur.
XVI. yüzyılda tahrir defterlerinde Avşar adlı pek çok yer bulunmaktadır.Buna göre birinci sıradaki Kayılar’dan sonra gelmektedirler.Ayrıca Avşarlar, XIX. yüzyılın başlarında İran’daki en kalabalık Türk asıllı toplulukların başında gelmektedir.
10.Kızık Boyu
Kâşgarlı Mahmud bu boyu listesine almamıştır. Reşîdüddin ise boyun isminin “kuvvetle ve yasakta ciddi” olduğunu ifade etmiştir.
XVI. yüzyıl tahrir defterlerinde bu boya ait 28 yer adı yer almaktadır.Bunlardan 16’sı günümüze gelmiştir.Bu yer adlarından 5’inin Ankara’da görülmesi buraya oldukça yoğun bir Kızık yerleşimi olduğunu göstermektedir.
11.Beydili Boyu
Kâşgarlı Mahmud listesinde yedinci olarak bu boyun ismini vermiştir.Reşîdüddin ise hükümdar çıkaran beş boydan biri olduğunu ifade ederek adının anlamının “büyükler gibi aziz” olduğunu ifade etmiştir.Fakat bugün “Beydili”nin anlamı kesin olarak bilinmemektedir.
Kaynaklarda XIV. yüzyıla kadar ismi geçmeyen bu boya ait, XVI. yüzyılda tahrir defterlerinde 23 yer adı yer almaktadır.Şimdi bunların ancak yarısı kalmıştır.
12.Karkın Boyu
Kâşgarlı Mahmud’un listesinde bulunmamaktadır.Reşîdüddin boyun isminin “çok ve doyurucu aş” anlamına geldiğini aktarmaktadır.Karkın boyu,Oğuzların tarihi için önemli bir boydur.
XVI. yüzyıl kayıtlarında 62 yer adı tespit edilmiştir.Kayıtlarda ismi Garkın,Kargun,Karkun olarak da geçmektedir.
Nüfus bakımından en önemlileri Halep Türkmenleri,Dulkadırlılar ve Hamîd sancağında yaşamaktadırlar.
13.Bayındır (Bayundur) Boyu
Kâşgarlı Mahmud’un listesinde üçüncü sırada ve “Bayundur” olarak yer almıştır.Reşîdüddin’in listesinde ise “Bayındır” olarak yer almıştır.Reşîdüddin bu ismin anlamını “daima nimetle dolu olan yer” olarak açıklamıştır.
Türk tarihinde önemli şahsiyetler yetiştiren bir boydur.Dede Korkut Destanları’nda da Oğuzların başında Kamgan oğlu Bayındır Han bulunmaktadır.Bunun daha sonradan ozanlar tarafından Akkoyunluları yüceltmek için eklenmiş olma ihtimali de vardır.
Tahrir defterlerinde bu boya ait 52 köy yer almaktadır.Bu boydan olan bazı oymaklar, Halep Türkmenleri arasında ve Tarsus’ta yaşamaktadır.
14.Peçenek Boyu
Kâşgarlı Mahmud, X. ve XI. yüzyıllarda Karadeniz’in kuzeyinde ve Tuna boylarında yerleşmiş Peçenekler’den ve bir Oğuz boyu olan Peçenekler’den ayrı söz etmektedir.Buradan çıkaracağımız şey Peçenekler’in zamanlar Oğuzlar’ın hakimiyeti altına girip bir boy olarak adlandırılması olmalıdır.Reşîdüddin ise bu boyun ismini “Becene” şeklinde yazmıştır ve “çalışkan,gayret gösterir” anlamına geldiğini ifade etmiştir.
Tahrir defterlerinde Peçenek boyuna ait 4 köy adı görülmüştür.
15.Çavuldur Boyu
Kâşgarlı Mahmud, “Çavuldur” şeklinde yazmıştır.Reşîdüddin, “Çavuldur” adının anlamının “şerefli ve ünü yaygın” olduğunu ifade etmiştir.Kaynaklarda Çavundur,Çavdur ve Çavdır olarak da geçmektedir.
XVI. yüzyılda Anadolu’da bu boya ait 21 yer adı bulunmaktadır.
16.Çepni Boyu
Kâşgarlı Mahmud’un listesinde 21. sırada yer almaktadır.Reşîdüddin adının anlamını “düşmanla her zaman savaşır” olarak açıklamaktadır.
Anadolu’nun fethinde ve iskânında önemli rol oynayan boylardan biri de Çepni boyudur. XVI. yüzyılda Anadolu’da bu boya ait yaklaşık 45 tane yer adı bulunmaktadır.Bu da Anadolu’nun Türkleşmesi’nde ne kadar önemli olduklarını göstermektedir.
17.Salur Boyu
Kâşgarlı Mahmud, “Salgur” olarak yazmıştır.Reşîdüddin “Salur” adının anlamını “nerede olsa kılıç ve topuzu iş görür” olarak açıklamıştır.Kaynaklarda “Şalgur” olarak da geçmektedir.
Oğuzların tarihinde çok önemli rol oynamış Salur boyu, Dede Korkut Destanları’nda Oğuz Eli’nin hakimidir.Oğuz Eli’nin hükümdarı, Salur boyundan olan kudretli Kazan Han’dır.
Anadolu’nun iskânında da büyük rol oynayan Salurlar’a ait XVI. yüzyılda Anadolu’da bu adı taşıyan 51 yer adı bulunmaktadır.
18.Eymür (Eymir) Boyu
Kâşgarlı Mahmud’un listesinde 11. sırada yer almaktadır.Reşîdüddün, Eymir adının anlamını “çok iyi ve zengin” olarak açıklamıştır.
XVI. yüzyılda Anadolu’da bu boya ait 71 yer adı bulunmaktadır.
19.Alayuntlu Boyu
Kâşgarlı Mahmud, boyun adını “Ula-yondluğ” yazmıştır.Oğuz lehçelerinde ise “Ala-Yondlığ/Ala-yontlığ” olarak okunuyor olmalıdır.
XVI. yüzyılda bu boya ait 44 yer adı bulunmaktadır.
20.Yüregir (Yüreğir) Boyu
Kâşgarlı Mahmud’un listesinde “Yürekir/Ürekir” olarak geçmektedir.Reşîdüddin ise “Ürekir/Üregir” olarak yazmıştır.Anlamını “daima iyi iş gören ve düzen kuran” olarak açıklamıştır.
Tahrir defterlerinde ise “Yüragir/Uragir” olarak geçmektedir ve bu boya ait 44 yer adı bulunmaktadır.
Şimdi Türkiye’de “Yüreğil ve Üregil” olarak söylenmektedir.
21.İğdir (İgdir) Boyu
Kâşgarlı Mahmud, İgdir boyunu 14. sırada yazmıştır.Reşîdüddin ise “Yikdir” olarak kaydetmiş ve anlamını “iyilik,büyüklük,yiğitlik” olarak açıklamıştır.
XVI. yüzyılda bu boya ait 43 yer adı bulunmaktadır.Bu sayı bugün 14’e düşmüştür.
22.Büğdüz (Bügdüz) Boyu
Kâşgarlı Mahmud’un listesinde 8. sırada yer almıştır.Reşîdüddin, Büğdüz adının anlamını “herkese karşı alçak gönüllü olan ve yardımcı” olarak açıklamıştır.
Dede Korkut Destanları’nda Ermen Bey Büğdüz olarak yer almıştır.Buradan Büğdüz boyunun tarihî açıdan önemli bir boy olduğunu görüyoruz.
XVI. yüzyılda 22 yer adı bulunmaktadır.Şimdi bu sayı 3’e düşmüştür.
23.Yıva (İva) Boyu
Kâşgarlı Mahmud, İva,Yava,Yıva ve Ava şeklinde söylenişler tesbit etmiştir.Reşîdüddin, “Yıva” olarak yazmış ve adın anlamını “mertebesi hepsinden üstün” olarak açıklamıştır.Selçuklular devrinde adları sık sık geçmiştir.
Tahrir defterlerinde Iva ve Yıva olarak geçmektedir.
24.Kınık Boyu
Kâşgarlı Mahmud’un listesinde ilk sırada yer almaktadır.Reşîdüddin ise listenin sonunda vermiş ve adın anlamını “her yerde yüce” olarak açıklamıştır.
Selçuklular Hanedanı, bu boyun mensubudur.
Boya ait 81 köy bulunmaktadır.Günümüzde Türkiye Cumhuriyeti sınırlarında toplam 45 yerde Kınık adı yaşamaktadır.
Orun, Ülüş ve Ongun
Gün Han’ın emriyle Oğuz Kağan’ın veziri Irkıl Hoca, Oğuz Kağan’ın çocukları ve torunlarının çatışıp aile ile devlet disiplininin bozulmaması için orun ve ülüş isimli iki kural getirmiştir.
Orun
Herkesin protokoldeki yerini belirleyen yani kimin nerede oturacağına karar veren töredir.
Buna göre gökten düşen eşinden olan büyük oğlu Gün Han’ın oğlu Kayı sağda, yerden gelen eşinden olan büyük oğlu Gök Han’ın oğlu Bayındır solda oturmaktadır.Devlet içerisinde Kayı birinci, Bayındır ikinci sırayı almaktadır.Diğer kadınlardan doğan çocuklar ise diğerlerine hizmet edip atlara bakmaktadır.
Ülüş
Ülüş, Oğuz boylarının kesilen hayvanın etinden alacağı hisseyi ifade etmek için kullanılmaktadır.
Ebülgazi Bahadır Han’ın Şecere-i Terâkime adlı eserinde anlattığına göre; Gün Han,Oğuz Kağan’ın en büyük oğlu ve hükümdar olduğundan hissesi diğerlerine göre fazladır ve koyunun en iyi yeri olan sırt (uca/uça) kısmıdır.Koyunun bağrı ve ciğeri de hükümdarındır.
Koyunun döş kısmı Vezir Irkıl Hoca’nın payıdır.
Gün Han’ın büyük oğlu olan Kayı, sağ koldaki en ön çadıra oturtulmuştur.Payı, koyunun “sağ aşıklı kemiği”dir (sağ arka ayağı).Bayat boyu eti doğramış Sorkı (Sorhı) boyu da atlarını tutmuştur.
İkinci çadıra Alka-Evli oturtulmuştur.Payı, koyunun “sağ karı iliği”dir.Kara-Evli boyu eti doğramış Lala boyu da atlarını tutmuştur.
Üçüncü çadıra Yazır oturtulmuştur.Payı, koyunun “sağ yan başım”dır.Yapar boyu eti doğramış Kumçı (Kumı) boyu da atlarını tutmuştur.
Dördüncü çadıra Dodurğa oturtulmuştur.Payı, koyunun “sağ umaca”dır (sağ kalça ve sağrı kemiği).Döger boyu eti doğramış Murdaşuy boyu da atlarını tutmuştur.
Beşinci çadıra Avşar oturtulmuştur.Payı, koyunun “sağ uyluk”tur.Kızık boyu bunu doğramış Turumçı (Torumçı) boyu da atlarını tutmuştur.
Altıncı çadıra Beg-dili oturtulmuştur.Payı, koyunun “sağ yağırın”ıdır.Karkın boyu eti doğramış Karaçık boyu da atlarını tutmuştur.
Gök Han’ın büyük oğlu Bayındır, sol koldaki en ön çadıra oturulmuştur.Bayındır boyunun payı, koyunun “sol uyluk”tur.Becene boyu eti doğramış Kazğurt (Kazığurt) boyu da atlarını tutmuştur.
İkinci çadıra Cavuldur oturtulmuştur.Payı, koyunun “sol yan başı”dır.Cebni boyu eti doğramış Kanklı boyu da atlarını tutmuştur.
Üçüncü çadıra Salur oturtulmuştur.Payı “sol aşıklı ilig”dir.Eymür boyu eti doğramış Kalaç boyu da atlarını tutmuştur.
Dördüncü çadıra Ala-Yuntlı oturtulmuştur.Payı, koyunun “umaca”sıdır.Üregir boyu eti doğramış Teke boyu da (Teken) atlarını tutmuştur.
Beşinci çadıra İğdir oturtulmuştur.Payı, koyunun “sol karı ilik”idir.Bükdüz boyu eti doğramış Karlık boyu da atlarını tutmuştur.
Altıncı çadıra Yıva oturtulmuştur.Payı, koyunun “sol yağrın”ıdır.Kınık boyu eti doğramış Kıpçak boyu da atlarını tutmuştur.
Ebülgazi Bahadır Han,bu payları devlet hiyerarşisine göre düzenlemiştir.Bu düzene göre “Orun” sistemini de kurmuştur.
Ongun
Boylar kendilerine birer kuşu “ongun” yani sembol olarak seçmişlerdir.Reşîdüddin,birkaç kuş ismi vermiştir fakat Ebülgazi Bahadır Han’ın konu hakkındaki verdiği bilgi daha geniştir.
1.Kayı Boyunun Ongunu : Şunkar
Anadolu’da sungur adı verilmektedir.
2.Bayat Boyunun Ongunu : Ügi
Yırtıcı bir gece kuşudur.Baykuşun bir cinsidir.
3.Alka-Evli Boyunun Ongunu : Köykenek
Orta boy bir doğandır.
4.Kara-Evli Boyunun Ongunu : Göbek-sarı Kuşu
5.Yazır Boyunun Ongunu : Turumtay/Torumtay/Turumtai kuşu
Küçük bir doğan cinsidir.
6.Yapar Boyunun Ongunu : Kırgu Kuşu
Bir tür atmacadır.
7.Dodurga Boyunun Ongunu : Kızıl-Karçıgay Kuşu
Bir tür atmacadır.
8.Döger Boyunun Ongunu : Köçken Kuşu
9.Avşar Boyunun Ongunu : Cure-lâçin Kuşu
Genel olarak beyaz doğan anlamına gelmektedir.
10.Kızık Boyunun Ongunu : Sarıca Kuşu
Sarı renkte bir şahin cinsidir.
11.Beg-dili Boyunun Ongunu : Bahrî Kuşu
Osmanlı kaynaklarında deniz doğanı olarak geçmektedir.
12.Karkın Boyunun Ongunu : Su-Bürkütü
Bürküt,Orta Asya’da büyük kartallara verilen isimdir.
13.Becene Boyunun Ongunu : Ala-toğanak veya Ala-toğan
Doğanla şahin arası küçük bir kuştur.
14.Çavuldur Boyunun Ongunu : Bugdayık Kuşu
Kartal türünün en büyüğü ve en yırtıcısıdır.
15.Çepni Boyunun Ongunu : Humay/Kumay Kuşu
Bu ad,efsanevi Hüma kuşunun adından gelmektedir.
16.Salur Boyunun Ongunu : Bürküt
Kartal anlamına gelmektedir.
17.Eymür Boyunun Ongunu : Kuşun adı tespit edilememiştir.
18.Ala-yontlı Boyunun Ongunu : Yagılbay Kuşu
Bir av kuşudur.
19.Üregir Boyunun Ongunu : Bigu/Beygu
Anlamı kesin olarak bilinmemektedir.
20.İğdir Boyunun Ongunu : Karçıgai/Karçığay/Karcıgay
Güvercin doğanı olması muhtemeldir.
21.Bügdüz Boyunun Ongunu : İtelgü Kuşu
Bir tür kartaldır.
22.Yıva Boyunun Ongunu : Toygun Kuşu
Bir av kuşudur.
23.Kınık Boyunun Ongunu : Cure-doğan
Bir atmaca türüdür.
Video olarak izleyin:
KAYNAKÇA
AGACANOV, Sergey Grigoreviç, Oğuzlar, çev. Ekber N. Necef – Ahmet Annaberdiyev, Selenge Yayınları, İstanbul, 2019.
ÇETİN, Altan, “Bir Memlûk Kaynağında Yer Alan Oğuz/Türkmen Boyları ve Damgalarına Dair Bir Değerlendirme”, Belleten, Türk Tarih Kurumu Yayınları, S. 264, c. 72, s. 483-489, Ankara, 2008.
EBÜLGAZİ BAHADIR HAN, Türklerin Soy Kütüğü, haz. Muharrem Ergin, 1001 Temel Eser (Tercüman), İstanbul, 1974.
ERGİN, Muharrem, Dede Korkut Kitabı, Ötüken Neşriyat, İstanbul, 2019.
GÖMEÇ, Saadettin, “Oguz Kagan’ın Kimliği, Tarihte Oguzlar ve Oguz Kagan Destanları”, Ciépo Interim Symposium/The Asiatic Roots of Ottoman Culture, İstanbul Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği, s. 113-123, İstanbul, 2014.
GÜNDÜZ, Tufan, Oğuz Kağan Destanı, Yeditepe Yayınevi, İstanbul, 2019.
HALAÇOĞLU, Yusuf, “Beydili”, TDV İslam Ansiklopedisi, c. 6, s. 56-57, İstanbul, 1992.
İNAN, Abdülkadir, “Orun ve Ülüş Meselesi”, Türk Hukuk ve İktisat Tarihi Mecmuası, c. 1, s. 121-133, İstanbul, 1931.
ÖGEL, Bahaeddin, Türklerde Devlet Anlayışı, Ötüken Neşriyat, İstanbul, 2019.
ÖGEL, Bahaeddin, Türk Mitolojisi, Türk Tarih Kurumu Yayınları, c. 1, Ankara, 2014.
ÖZGÜDENLİ, Osman Gazi, “Ülüş”, TDV İslam Ansiklopedisi, c. 42, s. 297-298, İstanbul, 2012.
SÜMER, Faruk, “Avşar”, TDV İslam Ansiklopedisi, c. 4, s. 160-164, İstanbul, 1991.
SÜMER, Faruk, “Bayat”, TDV İslam Ansiklopedisi, c. 5, s. 218-219, İstanbul, 1992.
SÜMER, Faruk, “Bayındır”, TDV İslam Ansiklopedisi, c. 5, s. 245-246, İstanbul, 1992.
SÜMER, Faruk, “Büğdüz”, TDV İslam Ansiklopedisi, c. 6, s. 483, İstanbul, 1992.
SÜMER, Faruk, “Çavuldur”, TDV İslam Ansiklopedisi, c. 8, s. 235-236, İstanbul, 1993.
SÜMER, Faruk, “Çepni”, TDV İslam Ansiklopedisi, c. 8, s. 269-270, İstanbul, 1993.
SÜMER, Faruk, “Dodurga”, TDV İslam Ansiklopedisi, c. 9, s. 486, İstanbul, 1994.
SÜMER, Faruk, “Döğer”, TDV İslam Ansiklopedisi, c. 9, s. 514-515, İstanbul, 1994.
SÜMER, Faruk, “Eymir”, TDV İslam Ansiklopedisi, c. 11, s. 551-552, İstanbul, 1995.
SÜMER, Faruk, “İgdir”, TDV İslam Ansiklopedisi, c. 21, s. 523-524, İstanbul, 2000.
SÜMER, Faruk, “Karaevli”, TDV İslam Ansiklopedisi, c. 24, s. 391, İstanbul, 2001.
SÜMER, Faruk, “Karkın”, TDV İslam Ansiklopedisi, c. 24, s. 498-499, İstanbul, 2001.
SÜMER, Faruk, “Kayı”, TDV İslam Ansiklopedisi, c. 25, s. 77-78, Ankara, 2002.
SÜMER, Faruk, “Kınık”, TDV İslam Ansiklopedisi, c. 25, s. 418-419, Ankara, 2002.
SÜMER, Faruk, “Kızık”, TDV İslam Ansiklopedisi, c. 25, s. 542-543, Ankara, 2002.
SÜMER, Faruk, “Oğuzlar”, TDV İslam Ansiklopedisi, c. 33, s. 325-330, İstanbul, 2007.
SÜMER, Faruk, Oğuzlar, Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı, İstanbul, 2016.
SÜMER, Faruk, “Peçenek”, TDV İslam Ansiklopedisi, c. 34, s. 212, İstanbul, 2007.
SÜMER, Faruk, “Salur”, TDV İslam Ansiklopedisi, c. 36, s. 57-59, İstanbul, 2009.
SÜMER, Faruk, “Yazır”, TDV İslam Ansiklopedisi, c. 43, s. 364-365, İstanbul, 2013.
SÜMER, Faruk, “Yıva”, TDV İslam Ansiklopedisi, c. 43, s. 547-549, İstanbul, 2013.
SÜMER, Faruk, “Yüregir”, TDV İslam Ansiklopedisi, c. 44, s. 52-53, İstanbul, 2013.
TOGAN, Zeki Velidi, Umumi Türk Tarihine Giriş, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, c. 1, İstanbul, 2019.
