Linux ve Linux Dağıtımı Nedir?

Çevrem de ki herkese 2-3 yıldır öneriyorum Linux da Linux kullanın diye. Özelliklerini anlatınca hevesle isteyenlerin bilgisayarına kuru veriyorum. Kimi memnun kalıyor kimi de pek bir tembel olduğu için hoşnut olmuyordu bazı durumlardan. Linux nedir diyenlere, Linux bir çekirdektir. Linux işletim sistemidir deyince insanlar pek anlamıyor. Linux ta Windows benzeri işletim sistemidir deyince anlıyorlar. Ama tabi ilerletmek gerekiyor bunu.

Linux başlı başına kullanılan bir şey değil. Bu linux çekirdeğini işleyen gruplar var. Bu topluluklar linux çekirdeğini işliyor ve kendi linux dağıtımını oluşturuyor. Neden linux bu kadar çok seviliyor? Çünkü linux ücretsiz ve açık kodlu bir dağıtım. Yani birinin oluşturduğu uygulamayı temel alıp siz ondan kendinize göre yeni bir uygulama yaratabilirsiniz. Yani dağıtımı size al pişti diye önünüze koyabilirler Wİndows ta ki gibi. Hatta siz o yemeği o piştiği haliyle yiyebilirsiniz. Ama linux ta o yemeği lezzetini arttıracak soslar koyabilirsiniz. Bu sosları windows ta koyamazsını. Çünkü windows kapalı kaynak kodludur.

Linux Nedir? Linux Dağıtımı Hakkında Kısa Bilgiler

İşte linux ta herkes kendi dağıtımını yapabildiği için dünya üzerinde binlerce linux dağıtımı var. Bu dağıtımların en tanınmışları şüphesiz ki Ubuntu, Mint, openSUSE, Debian, Fedora, Pardus vs. diye uzayıp gidiyor. Bunların içinden en çok kullanılan Ubuntu. Son kullanıcıya hitap ettiği için Ubuntu en çok tercih edilen linux dağıtımıydı ancak ne zaman Gnome masaüstü yerine saçma ve gereksiz kullanıcıların bırakmasına neden olan Gnome için tasarladıkları Unity kabuğu (Shell) i ile yayınlamaya başladılar, o zaman insanlar uzaklaşmaya başladılar.

Ubuntu Debian depolarını kullanır.Yani .deb uzantılı paketlerdir. Ubuntu nun Unity sinden kaçanlar Ubuntu dan türetilen Linux Mint e kaçtılar benim gibi. Linux Mint Gnome kullanmaya devam etti fakat bu sefer de Gnome masaüstü Gnome 3 ü çıkarttı ve işleri gene berbat etti. Neredeyse kökten bir değişiklikler yaptılar ve güzelim masaüstü dandik hale geldi. Kullanıcılar Gnome 2 ye kullanmaya çalıştılar ama Gnome 2 de stabil olmayınca Gnome 3 e özel kabuklar çıkmaya başladı en çok sevilen Cinnamon oldu. Cinnamon gerçekten güzel bir kabuk Gnome 2 yi andırıyor fakat benim notebook um da kastırıyor bir de bana pek stabil gelmediği için kullanmıyorum. Daha sonraları Gnome 2 den çatallanarak yapılan MATE bizleri dertten kurtardı diyebilirim. Kendisini severek ve beğenerek kullanmaktayım.

Linux Mint yeni bir proje geliştirdi ve Ubuntu tabanlı sistem yerine Debian paketlerini kullanacaklarını açıkladı bunun üzerine Linux Mint Debian ı çıkarttılar. Masaüstü olarak MATE/Cinnamon ve Xfce masaüstü türleri var. LMDE (Linux Mint Debian) sürüm olarak LMDE 2 vb. olarak çıkmayacak. Sadece güncellemeler ile yenilenecek. Benim zor olarak gördüğüm Linux Arch gibi yani.

Yukarıda bahsetmiştim openSUSE den, bu dağıtım da Almanya tarafından özellikle de alman ordusu tarafından kullanılması için hazırlanan bir proje olduğunu biliyorum. Slackware Linux’u temel alıyor.

Fedora ise RedHat temel alınarak oluşturulmuş bir dağıtım. .rpm uzantılı dosyaları kullanmakta. Masaüstü varsayılan olarak Gnome 3 kullanmakta. Gnome 3 ile aram olmadığı için Xfce kurdum. XCFE olarak kullandım 1 aya yakın ama stabilitesi düşük olduğu için ve Broadcom BCM4313 olan Wifi antenimle çok sorunlar yaşadım ve silmek zorunda kalmıştım. Gerçi Broadcom wifi ler tüm Linux lar da tam bir baş belası durumun da 🙁

Debian ise bir Ubuntu ve Mint in babası gibi görünür gözüm de. Ağır delikanlı abiye benzer. Her paketinin stabil olmasıyla sorun yaşamamak isteyenler için üretilmiştir. Gnome 2 ile gelir karşınıza güzel güzel kullanırsınız ama ben Broadcom Wifi antenimi 2 gün uğraşmamın sonunda kendilerinde kullanamadığım için silmiştim.

Ve Pardus’umuz. Bizim milli olan işletim sitemimiz. Başlı başına Linux çekirdeğinden türemiştir. Kendine ait bir paket türü vardır. O da .pisi paketidir. Fakat 2011 yılında bir gelen haber pardus severleri derinden üzdü proje askıya alındı. Türkiye Büyük Millet Meclisin de dahi konu gündeme getirildi. Israrlar sonucunda TUBİTAK projeyi ULAKBİM e devretti ve bu sene (2013) Pardus yeni sürümü hem ev kullanıcıları hem de kurumsal için çıkarılacak.Yapılan son açıklamaya göre Debian paketleri .deb ler çalışacakmış… Aslın da bir açıdan iyi oldu. İnsanlar .pisi paketinin çevrilmesini beklemeyecek.

Hangi Linux Dağıtımı?

Şimdi kullanıcının istekleri ve zevklerine göre değişir bu hangi linux dağıtımı konusu. Genel de istediğin gözüne güzel gelenden başla derler ya da Ubuntu ile başla derler. Ubuntu ile başlayan adamlar biliyorum bu ne be deyip hemen silip Windows a dönen.

Kısacası Ubuntu yu es geçiyorum. Bence Linux Mint ile bu işe başlayın. Tamamı ile Türkçedir.

Şu an da en son sürüm Linux Mint 20.1 Ulyssa.

Buradan Linux Mint indirebilirsiniz. İyi de hangisini diyenler için yazalım;

Evde kullanacaksanız ve her şeyi ile tam gelsin bana derseniz Standart Sürüm olanları seçeceksiniz.

Diğer bir konu da Masaüstü seçimleri.
MATE masaüstünü orta halli bilgisayarlara öneririm.
Cinnamon masaüstünü orta halli bilgisayarlarda kullanılabilir ama ben gene de MATE yi tercih edin derim.
Bilgisayarımın performansı çok yüksek çok görsellik istiyorum derseniz KDE seçin.
Bilgisayarım baya yavaş çok kasmasın jet gibi kullanayim derseniz XFCE seçin.

Kullanmaya alıştıktan sonra Pardus ve diğer dağıtımları denemek isteyeceksiniz ve denemeye başlayacaksınız. Birden Pardus ile başlamayın Ubuntu da ki gibi benzer sıkıntılarla karşılaşabilirsiniz.

Sorusu ve sorunu olanlar yazabilir aşağıda, elimden geldiğince cevaplamaya çalışırım.

oturanbilge.com