sırasıyla aklımda kaldığı kadarıyla bankacılık düşünen arkadaşalr için ileride lazım olabilecek bazı iktisadi kavramları açıklayayım.
öncelikle dolarizason nedir? dolarizasyon en basit iktisadi tanımıyla; bir ülkenin kendi merkez bankasının ürettiği ve değişim aracı, hesap birimi ve değer biriktirme aracı olarak genel kabul görmüş kendi parası yerine uluslar arası alanda kabul görmüş yabancı parayı kullanmalarıdır. buna halk dilinde tercüme olarak ”doğru dürüst bir para politikasi sürdüremeyenlerin biz bir haltı beceremiyoruz o yüzden son çare olarak günahı x parasına atıyoruz demesidir.” günümüzde bu politikayı benimseyen ülkeler arasında yanılmıyorusam eğer ekvador, zimbabve ve güney amerika uygulamaktadır. bu politikada şurası da önemlidir ki genelde çapa atılan yabancı para amerikan doları veya bir ihtimal euro olmaktadır. gene bugünkü yunanistanın euroya geçişi bu tip para poliikasının karşılaşabileceği sorunlara örnek olabilir.
konuyu biraz daha somutlaştıracak olursak eğer, bir ülke o kadar beceriksiz mı ki başka bir ülkenin parasını kullansın? aslında buradaki amaç amaç doların saygınlığından yararlanmak. yani faizleri amerikan düzeyine çekme çabası. ama bu strateji çok riskli bir kavramdır. ve yukarıda örnek verdiğim ülkelerden görüleceği üzere bunu genelde gelişmemiş ülkeler ve afrika ülkeleri kullanmak zorunda kalıyor. eğer bir ülke resmi dolarizasyona geçince o ülke para politikalarından da feragat etmiş sayılıyor. yani şöyle açıklayayım, diyelim ki x ülkesi dolar kullanıyor. bir gün haberleri bir açtınız ki x ülkesinin cumhurbaşkanı başbakana anayasa fırlatmış, ertesi gün bütün piyasalar tepetaklak. şimdi o ülkenin yapması gereken hiperenflasyonu bile göze alıp para basmak ve finansal düzeni kurtarmak,olur değil mi? ama o ülke resmi dolarizasyona geçtiği için merkez bankası para basma yetkisini kullanamaz. parayı abd basıyor yani dolarizasyonla ülkesinde kullandığı abd dolarını.
görüldüğü gibi dolarizason çok riskli bir yöntemdir ve genelde zararı artısından daha fazla olabilir. bu yöntemi tasvip etmiyoruz.
Sjackson
