Will Smith’in kült filmlerinden birisi olan ”Ben Robot” filmini izlemiş olanlarınız varsa el kaldırsın. O filmde insanoğlunun geleceğinin sonunu robotlardan ve dolayısıyla teknolojiden olacağı vurgulanmıştı. Will Smith adlı baş karakterimiz dışındaki herkes günlük hayatı kolaylaştıran robotları sevimli ve yararlı bulmuş fakat gerçeği görememişti. Benzer bir şekilde robotların insanlığı sömürerek ele geçirmesi konusu Matrix’te de işlenmişti. İşte bende Matrix’in bana verdiği yetkiye dayanarak iPhone’un gücü adına çok değil bundan 50-60 sene sonra akıllı telefonların insanların beynini ele geçireceğini ve yukarıda bahsettiğim 2 filmde olduğu gibi insanlığı ele geçireceğini vurguluyorum. Telefonların insanlara verdiği etki-tepki, yarar-zarar konusu hakkında çeşitli araştırmalar yapıldı: http://www.hthayat.com/kadinca-hayat/moda-alisveris/teknomoda/haber/1011364-akilli-telefonlar-dusunme-yetenegimizi-olumsuz-etkileyip-bizi-tembellestiriyor-mu
http://gundem.milliyet.com.tr/akilli-telefon-hayati-nasil-degistirdi-/gundem/gundemdetay/19.08.2012/1583104/default.htm Zamanı sınırlı olanlar için haberlerdeki satır aralarını özet geçiyorum; “Madde bağımlılığı gibi zarar veriyor!”, “Asosyalleştiriyor ve ilkelleştiriyor!”, “Alzheimer hastalığı artacak!”, ”akıllı telefonlar hafızayı zayıflatıyor”…
Yıl olmuş 2013, akıllı telefon zehrine antiteknoloji panzehiri enjekte edecek halim yok. Beyaz yakalı plaza insanları, iş için cevaplamak zorunda oldukları mailleri olan çalışanlar, bilmem hangi firmanın brokerları olanlar ve diğer ergenler, 18-25 yaş arası gençler, sonradan iPhonelaşan görmemiş 35-65 yaşındakiler teknolojiyi kullansınlar iyi hoş ama her şey tadında bırakmak güzeldir. Benimde akıllı telefonum var ama ben o teknolojinin binlerce ”uygulama” nimetinden şu ana kadar sadece google maps’ten adres için navigasyon uygulamasını kullandım. Onda da ümüğünü sıktığım Apple’ı gideceğim yer Konya iken beni Anya’ya yönlendiriyordu ki en sonunda ulu atalarımızın sözleri kulaklarımda çınladı ve özüme dönüp sora sora Bağdat bulunurmuş deyip ”insan gücüyle” gideceğim adresi buldum. Evde 2 tane tablet, 3 tane laptop, 1 tane masaüstü pc varken bu zımbırtılara ters orantılı bir şekilde ne instagram, ne whatsapp ne vine ne de foursquare hesabım var ve açmayı da düşünmüyorum.
Olayı uzun uzun deşebiliriz ama ben bu noktada olayı subjektiflikten çıkararak objektifleştirmek istiyorum. Kendisini hiç tanımadığım insanlardan bir kaç parça yorum demeti dökülsün.
”Geçen gün dolaşıyorum. Gençler kafede oturmuşlar. Masanın biri dikkatimi çekti. 4 kişiler. Hepsi kafalarını öne eğmiş, telefonlarıyla uğraşıyorlar. Durdum ve 5 dakika izledim hallerini. Kafede buluşmalarına gerek var mıydı diye düşündüm. Yoktu gerçekten. Bedenleri oradaydı ama ruhlarını iphone’lara, samsung’lara, htc’lere teslim etmişlerdi. Yazık.”
”Yoktur demek için o insanlardan olmak gerekir. Öyle bir esirsindir ki elindeki o zımbırtıya, ne çevrene bakıp insanların aynı şeye esir olduğunu ne de kendinin esir olduğunu fark edemezsin ve yoktur der geçersin. Evet var o insanlardan hem de çok sayıda var. Öğle tatilinde yemeğe gideriz dört beş arkadaş, herkesin elinde ayfon, galaksi, kimse konuşmuyor. İletişim sıfır. Arkadaşlık da sıfır, empati de sıfır dolayısıyla. Yalnızken, otobüste, metroda kurcala o akıllı telefonu ama arkadaşlarının yanında değil. Arkadaşlarına duvar muamelesi yapma. O elindeki metal-plastik külçesinden çok daha fazlası var arkadaşında, almayı bilirsen.”
”Televizyondaki sunucular ve konuklarında aralarında bulunduğu insanlardır. Yahu televizyonu açıyorum adam tabletten kafasını kaldırmıyor, karşıdaki konuşuyor bir yandan da tablete bakıyor veya cep telefonuna bakıyor, neye bakıyor artık bilmiyorum, gelen tweetlere bakıyor desem hiç okumuyor ki tweet, adam bildiğin tabletini programa getirmiş, tabletle oynuyor. Belki de candy crush oynuyor. Ayıp değil midir bu sorarım. Ben burdan kendime saygısızlık yapılmış hissediyorum açıkçası.”
”Bir kaç ay önce eski işyerime yolum düştü. Öğle yemeğine denk geldim. Masada 7-8 kişi oturuyoruz (geçmiş zaman tam sayı veremiyorum). Bi ara ortalık sessizleşti. Milleti gözlemlemeye başladım. Ben hariç herkes telefonlarına dalmış kendi dar dünyalarında yüzmekteydiler. Aniden “napıyonuz … koyim ya? Hepinizin elinde ayfon bilekberi bık bık oynuyorsunuz, iki muhabbet edelim şurada” deyu çıkıştım. Usta artık nasıl mala bağlamışlarsa kimseden ses çıkmadı aynen devam parmaklamaya. Daha fazla duramadım kalktım masadan.”
”Bugün çok moralim bozuldu hatta ağlamaklı oldum. Nolmuş bu insanlara. Metrobüste gidiyorum Mecidiyeköyden Avcılara kadar telefonuma 2 kez ya baktım ya bakmadım. Bir an pencereden kafamı çevirdim. Gördüğüm manzara şok etti. Kafasını öne eğmiş ellerinde akıllı telefonlar olan hipnoz olmuş insanlar. Yani öyleki elimi kaldırıp hepsine sessizce nah çeksem haberleri olmayacak o derece. Be dostlar bende check in yaparım bende face kullanırım ama .. bu neyin hipnozudur. 1 saat boyunca kafasını telefonundan kaldırmayan insan acaba size dost, arkadaş, sevgili olurmu?. Sanaldan olur artık. Zira bütün hayatı büyük ihtimalle sanal.”
Hani diyordu ya filmde Tyler Durden abimiz: “Sahip oldukların, sonunda sana sahip oluyor” diye, işte o durumun tezahürüdür bu. Nesneler akıllandıkça insanlar salaklaşıyor. Amaç tam da budur zaten. (bkz: telefonun sahibinden daha akıllı olması)
Akıllı telefon bir insana, sıradan bir vatandaşa ne vadeder? En önemlisi ego tatmini; sadece bunun için iPhone denen zımbırtıya 3.5oo.ooo tl bayılıyor bir çok insan.
“Aa telefon mu aldın?”
Bu soru için her şey. Kapitalizm ve tüketim alışkanlıkları. Anasına atladığım VODAFONE adlı marka siz hala daha akıllı telefon kullanmıyor musunuz diye alttan alttan enjekte ediyor; ”git bağını bahçeni bostanını sat ve kendine akıllı telefon al ki eziklikten kurtul mesajını”. Başka ne verir akıllı telefon? Meşguliyet verir. Oyunlar, facebook, twitter…ama bayram ziyareti dolayısıyla gidilen bir yerde muhabbet dönüp dolaşıp Candy Rush oyununa veya bilmem hangi oyunun bilmem kaçıncı bölümünü nasıl geçeceğine gelmişse sen de esirsindir artık. Asgari maaşlı hastane mutfağındaki aşçının, elektrik teknisyeninin, kombi servisi elemanının bu telefonlardan alarak bir süreliğine mutlu edebilir kendini. Akıllı telefon=imaj çünkü bu toplumun gözünde.
Yeni nesil bırakın 56k modemin ne olduğunu, wifi olmamasını, internetten mp3 indirmek için geçen süreyi, internet kafe adlı bir olguyu ve 1.44 mb’lık disketi hiç bilmez. Buralar önceden hep dutluktu ve Kral Tv’de Nez veya Petek Dinçöz’ün Foolish Casanova şarkısı çıkınca evde halay çekiyorduk.
“Nasıl insanlar bunlar, sürekli telefonla meşguller, hayatları Galaxy 3, iPhone-5 olmuş” derken o insanları bu noktaya getiren küresel ve bölgesel toplum psikolojisini unutmadan konuşmuş oluyoruz. Yeni nesil telefonla yaşıyor, bunu yadırgamak anormal oldu çünkü artık toplumun çözüldüğü bir dönemdeyiz. İnsan ilişkilerinde dostluğun verdiği güvenin yerini basit ve kısa vadeli çıkar ilişkilerinin verdiği tedirgin sosyal ortamlar aldı. Kimse gerçekten mutlu değil. Sonuçta Muhittin ismini ve fotoğrafını saklayıp ”Excalibur” adınla sanal alemle akabileceğin bir toplum, diğer yanda anlayamadığımız jest ve mimiklerin, küçük anlaşmazlıkların yarattığı tünelin karanlığı var. Kaydedip tekrar oynayamıyoruz da üstelik. Ama bayram ziyaretinde mezarlıkta check-in yapmanın mantığı ya da -iş yeri, okul, evine geldiğinde check-in yapmanın mantığı? Sen bu kafayla 30 yıl boyunca her gün ”X evinde” check-ini yapman lazım. Ben mesela akıllı telefondan internet hizmetini, müzik dinleme veya film izleme veyahut e-book gibi hangi e-işlemi nasıl ve nerede yapacağımı merak ediyorum. Bir avuçluk ekranda hiçbir zaman film zevki yaşayamam, müzik mi dinlemek istiyorum eve kadar beklerim…
Oysa akıllı telefonlar doğru kullanıldığında hem mükemmel bir kütüphane hem harika bir sosyal platform hem de gerçekten şahane bir eğlence merkezi haline gelebiliyor ama her an da o telefona bakılmaz. Boş bir anında anı değerlendirmek için fena değil aslında ama sen eğer arkadaşlarınla kafede muhabbet edeceğine elindeki zamazingo ile uğraşırsan o zaman sorun işte. O zaman bu “esirlik” durumu gerçekleşiyor. Aslında bu bir tür kişi turnusol kağıdı olur. Yeni biriyle tanıştığınız arkadaşınızla bir yerlere gittiğinizde 20 dakikadır telefonu elinden düşürmüyorsa o kişiyi silin gidin, aynı şey karşı cinsle münasebetler de daha da etkili olur. Kız veya erkek tarafı ilk defa tanıştığı birisiyle yapacağı ilk randevuda karşı cinsin elinden düşürmediği telefon süresinin uzunluğuna ters orantılı olarak o kişiden soğuma eşiğini geliştirebilirsiniz.
Daha foursquare’da chek-in yapılacak, instagram’da içtiğiniz içkilerin resmi yayınlanacak, twitter’da “özlenen dostlarla hede hödö” diye tweet atılacak, facebookta konuyla ilgili durum güncellemesi yapılacak, bu arada sevgilisiyle mesajlaşılacak ve gece boyunca sohbete bir kelime dahil olunmayacak. Sorsan gece çıktık ”x mekanda y keyfi bu da gecenin resimleri z, çok eğlendik”. Sen orada olduğunun farkında mıydın? Ben artık susayım da biraz resimler konuşsun.
http://1.bp.blogspot.com/-kVung1DYNSw/UQZoSm6z3jI/AAAAAAAAHl0/J_mS60pWclY/s1600/prison-iphone-photo-manipulation-funny-usefulthingsforiphone-gadget-jail.jpg
https://fbcdn-sphotos-a-a.akamaihd.net/hphotos-ak-ash2/553387_10151130775254151_1603661600_n.jpg
https://fbcdn-sphotos-b-a.akamaihd.net/hphotos-ak-ash4/419240_10151071770899151_150710163_n.jpg
https://fbcdn-sphotos-c-a.akamaihd.net/hphotos-ak-prn1/14700_10151193591614151_171614842_n.jpg
https://fbcdn-sphotos-d-a.akamaihd.net/hphotos-ak-prn1/154432_10151193591754151_303344135_n.jpg
https://fbcdn-sphotos-c-a.akamaihd.net/hphotos-ak-prn1/625603_10151344575244151_564620428_n.jpg
https://fbcdn-sphotos-a-a.akamaihd.net/hphotos-ak-frc1/406596_10151236654934151_2079395382_n.jpg
https://fbcdn-sphotos-a-a.akamaihd.net/hphotos-ak-prn1/150987_10151238077884151_1529241778_n.jpg
https://fbcdn-sphotos-h-a.akamaihd.net/hphotos-ak-ash4/430880_10151193591644151_1123415637_n.jpg
https://fbcdn-sphotos-a-a.akamaihd.net/hphotos-ak-ash2/539441_10151071771054151_230090951_n.jpg
https://fbcdn-sphotos-a-a.akamaihd.net/hphotos-ak-ash4/262690_10151202637349151_1812055122_n.jpg
https://fbcdn-sphotos-e-a.akamaihd.net/hphotos-ak-ash3/73279_10151193591649151_1220301239_n.jpg
https://fbcdn-sphotos-f-a.akamaihd.net/hphotos-ak-ash4/q71/1016940_10151564163989151_406355347_n.jpg
https://fbcdn-sphotos-b-a.akamaihd.net/hphotos-ak-prn1/67597_10151193591904151_703540649_n.jpg
ve Einstein abimiz
https://fbcdn-sphotos-c-a.akamaihd.net/hphotos-ak-prn1/76398_10151193592084151_657563167_n.jpg
